Amerika schaft zichzelf af

'Obama zal zeker gaan tegenvallen', schreef ik op 5 november 2008, in de nacht van zijn fenomenale verkiezingszege - en dat zal toen door sommigen zeker als zuur gezeur vanaf de zijlijn zijn opgevat. 'De mentale kloof door Amerika blijft diep, en de vraag is of Obama zich nu als de verzoener kan opwerpen die Bush aanvankelijk ook had beloofd te zullen zijn', zo betoogde ik toen - en dat is uitgekomen.

Want inderdaad: die verzoening is mislukt. Wat dat betreft maakt Obama dezelfde fout als de PvdA bij ons ook regelmatig doet: de onverzoenlijke haat jegens links van de rechtse pulppers en het door haar aangevoerde gepeupel te onderschat­ten.

Lastercampagne
Zoals De Telegraaf vanaf haar voorpagina een doorlopende anti-Cohen-actie voert, zodat in Den Haag nu Wilders aan Ruttes touwtjes trekt, zo begon FoxNews vanaf dag 1 van Oba­ma's presi­dent­schap met een laster­campagne, waardoor nu een vijfde van de Ameri­kanen gelooft dat hij niet alleen een moslim (so what?), maar ook geen Amerikaan is, zodat hij illegaal in het Witte Huis zetelt. Terwijl u weet: de enige die daarin ooit niét dankzij de kiezer is beland, is George W.Bush - die werd namelijk acht jaar eerder na enig stembusgesjacher door het hooggerechtshof be­noemd.

Obama's belangrijkste handicap: links heeft het, eenmaal aan de macht sowieso altijd moeilijker dan rechts om haar eigen aanhang te overtuigen. Rechts wil gewoon minder staat. Dat gaat altijd makkelijker dan wat links wil: met hulp van de staat de samenleving veranderen. Als dat niet zo snel gaat, zijn de eigen kiezers sneller teleurge­steld, en blijven thuis.

Rampzalig
Daarbij komt dat Obama een rampzalige boedel had geërfd: Bush had met zijn belastingverlagingen en oorlogen een gigantisch gat in de schatkist geslagen - het begrotingoverschot van Clinton, die de puinho­pen van de vorige Bush had moeten oprui­men, was onder de volgen­de Bush opnieuw in het tegen­deel verkeerd. En dan zijn er nog die twee oorlogen zelf, die Obama niet kan winnen maar, om ál zijn kiezers van 2008 te behouden, tegelijk van rechts niet mag verlie­zen en van links snel moet beëindigen.

Waar Obama bovenal tegen moet vechten is de absurde Amerikaanse haat jegens de eigen staat, die met Palins Tea Party steeds verder in de gelede­ren van de nu zegevierende Republikeinen is doorgedrongen. Zij geldt vooral de federale overheid, maar ook de afzonderlijke staten gaan niet vrijuit. Dat is een oude kwaal, die teruggaat tot de Amerikaanse Revolutie, die in dat opzicht lijnrecht tegeno­ver de Franse staat. In Frankrijk was de basale reactie op vorstelij­ke willekeur in 1789: wij nemen nu zelf de staat over - in Amerika in 1776: we schaffen de staat af.

Staatloos
De TeaParty koestert een romantisch retrospectief ideaal van een staatlo­ze samenleving, zoals die in de negentiende eeuw in het Wilde Westen heeft bestaan: een land van lonely Lucky Lukes die zich van geen hoger overheidsgezag iets hoeft aan te trekken, en op de steppen van Alaska bij de elandenjacht schijt heeft aan cultuur of wetenschap; obscu­ran­tis­me, van heksenmagie tot creationisme, viert hoogtij - boven de zelfgeko­zen sheriff die eigenhandig boeven of elanden omlegt, komt alleen nog God­. Hoeveel idioten heeft een land nodig om zichzelf ten gronde te rich­ten?

Dit ideaal van de non-existente staat, vooral op economisch terrein, laat zich namelijk steeds slechter combi­neren met de rol van wereldmacht die de Palins tegelijk voor Amerika als Gods Own Country nastreven, omdat politieke macht altijd op economische macht is gebaseerd.

Paranoia
Recent verscheen bij onze oosterburen het boek Deutschland schafft sich ab - appellerend aan de ook onder de Tea Party wijd verbreide paranoïa dat een islami­ti­sche machts­overna­me van het Westen dreigt. Hoe een maat­schap­pelijke onder­laag van vijf procent oppermachtig zou kunnen worden, vermag zij echter niet uit te leggen. Noch achter Al-Qaida, noch achter Marok­kaanse straatschof­fies in Gouda staat een economische super­macht.

Dat is met China anders. Het Westen mag de internationale economische spelregels van vrijhandel voor private ondernemingen bepaald hebben, China speelt dat spel niet volgens onze regels, maar de eigen. Elk Chinees bedrijf vormt een verlengstuk van de oppermachtige staat, die niet zal schromen economische macht voor eigen politieke doeleinden te gebrui­ken - zie de recente ervaringen van en aanvaringen met Japan.

Houdgreep
China heeft Amerika momenteel financieel al in de houdgreep. Natuur­lijk: ook Peking heeft geen belang bij een ineenstorting van de dollar, want dan worden de Amerikaanse schulden ook veel minder waard. Maar bij een politiek-economische krachtmeting telt wie het eerste met de ogen knippert. Dat is in zulke gevallen niet de dictatuur, maar de democratie, omdat onvrede onder de bevolking daar dankzij verkiezingen altijd net iets sneller de macht­hebbers bedreigt - en dat weet de dictatuur.

Door de federale overheid, die als enige tegen­wicht zou kunnen bieden, af te willen breken, ondermijnen de Republikeinen in het sleeptouw van de Tea Party de mondiale positie van Amerika en schaffen zij op termijn Amerika zelf af. Want tegen China met anderhal­f miljard inwo­ners gaat Nebraska het met ander­half miljoen straks echt niet in zijn eentje redden.

Het was in dat opzicht meer dan symbolisch dat daags na de Democrati­sche neder­laag door het Amerikaanse zakenblad Forbes de Chinese presi­dent Hu Jintao op de ranglijst van de machtigste mannen ter wereld in de plaats van Obama boven­aan werd ge­zet.

De Tea-Party, waarmee via haar fan Wilders ook de Nederlandse rege­ring innig verbon­den is geraakt, kakelt regelmatig hysterisch over een dreigend Eurabië. Als zij daarentegen zelf haar zin krijgt, hebben we aan de overzij­de van de Atlanti­sche Oceaan over enige decen­nia Chiname­rika.