OmslagBoekontwerpen VS
De Amerikanen hebben een lange traditie van uitstekende boekcovers
Amerikaanse jury waardeert ook de traditie.
‘Waarom ik Amerika afwijs’, schreef de literator en criticus Menno ter Braak in 1928 in een befaamd gelijknamig essay. De strekking van zijn afkeuring: het land heeft meer dynamiek dan cultuur, de kunsten worden er niet op waarde geschat, het materialisme is de spiegel van ‘ons slechte ik’.
Die kritiek is niet van vandaag of gisteren – de huidige president maakt het er ook naar – maar blijft een staaltje van Europese vooringenomenheid. Om iets te noemen: in maar weinig landen heeft de aandacht voor boekontwerp zo’n lange en sterke traditie als in de Verenigde Staten.
Al sinds 1923 organiseert het American Institute of Graphic Arts (AIGA) jaarlijks een grootscheepse verkiezing van de meest verzorgde boeken, aanvankelijk onder de noemer Fifty Books of the Year, sinds de opkomst van de pocket beter bekend als 50 Books 50 Covers.
De duizenden winnende ontwerpen van de afgelopen 97 jaar hebben een eregalerij in de bibliotheek van Columbia University en zijn integraal te raadplegen op designarchives.aiga.org, dat doorgezocht kan worden op jaartal, ontwerper en zelfs het kleurenpalet van de omslagen.
De competitie staat open voor ontwerpers uit alle landen. Een van de opvallendste winnaars van 2019 is Dias exemplares, de vertaling van Walt Whitmans Specimen Days uit 1882, verschenen bij de Braziliaanse uitgeverij Carambaia. Ontwerper Thiago Lacaz voorzag de oplage van duizend exemplaren van duizend verschillende omslagen, elk met een ander silhouet in zwart-wit van een boomblad – een verwijzing naar de gedroogde boomblaadjes die Whitman in zijn notitieboeken bewaarde.
Hoewel de jury van 50 Books 50 Covers kennelijk een voorkeur heeft voor dergelijke afwijkende ontwerpen, wordt het traditionele vakwerk niet vergeten. Een sterk voorbeeld is het eveneens bekroonde Alpine Cooking (Ten Speed Press), een kook- en fotoboek met recepten en reisverslagen van Meredith Erickson uit de Franse, Zwitserse, Oostenrijkse en Italiaanse Alpen. Op het omslag zette ontwerper Betsy Stromberg een topfoto van de Matterhorn, de mooiste vierduizender te wereld. Ouderwets goed.
