We moeten zorgen dat de wereldbevolking stopt met groeien

Brief van de dag

Al enige weken staan er uit­gebreide artikelen in de krant waarbij de vraag centraal staat hoe we er in 2050 in slagen om 10 miljard monden te voeden, met als recentste stuk ‘Huh, is dit de Sahel? (Ten eerste, 8 januari).

Centraal zou volgens mij de vraag moeten staan hoe we voorkomen dat de huidige wereldbevolking van zo’n 7,5 miljard groeit naar die genoemde 10 miljard.

Als dat lukt, is hiermee niet alleen de hierboven genoemde vraag beantwoord, want niet meer aan de orde, maar zijn er tevens een paar andere problemen opgelost die met ongebreidelde bevolkingsgroei gepaard gaan. Zoals regionale oorlogen, massa-emigratie en klimaat­effecten. Immers een bevolking die niet langer groeit, zal ook veel minder consumeren, met alle positieve gevolgen van dien. Dus pak het probleem bij de kop aan, en niet bij de staart.

_{Harry Fontein, Leiderdorp}

Vrijheid

We zijn diep geraakt door de weerzinwekkende Nashville-verklaring. We kennen binnen onze gemeente mensen die ernstig beschadigd zijn door uitspraken zoals in de Nashville-verklaring terug te vinden zijn. Mensen die om die reden met een streng religieuze conservatieve achtergrond hebben gebroken en bij vrijzinnige gemeentes terecht zijn gekomen.

Alle mensen, ook de ondertekenaars van de Nashville-verklaring, mogen denken wat ze willen. Juist als vrijzinnigen zijn we niet geneigd om ons uit te spreken over het geloof van een ander. Zo graag sluiten we níet uit. Echter de claim van de ondertekenaars dat zij het échte en enige ware christendom vertegenwoordigen en de schade die zij hiermee aanrichten, maken dat wij het toch doen. Er ­bestaan geen duidelijke richtlijnen over wat het betekent om christen te zijn, hoe wenselijk dat voor sommige mensen ook is. Hoe banger we zijn, hoe meer we naar deze richtlijnen verlangen.

Het lijkt aantrekkelijk om alles wat ons onzeker kan maken, zoals liefde, seks en genot, uit te bannen en buiten de deur te houden. Met vrijheid en mens-zijn heeft dat echter weinig te maken. Voor óns gaat christen-zijn vooral over barmhartigheid, naastenliefde en inderdaad: vrijheid. Over dat ieder mens mag zijn zoals hij of zij is. Hoewel we misschien vinden dat de priesters en schriftgeleerden wel iets harder hun best kunnen doen dan de hoeren en tollenaars.

De ondertekenaars zijn godgeleerden, en wij ook. Vreemd woord eigenlijk. Als Thomas van Aquino gelijk heeft dat geloven het zwakste van alle weten is, dan is de godgeleerde de zwakste van alle geleerden. Hij weet niet zoveel. En wat hij vandaag weet, kan hij morgen weer kwijt zijn. En nooit heeft hij de wijsheid in pacht. Wie over God spreekt, weet nauwelijks waarover hij het heeft, alle woorden over boven zijn nog altijd van ­beneden.

_{Henk Leegte, Ewoud Roos en Essemie van Dunné, predikanten Doopsgezind Amsterdam}

Hoezo omsingeling?

In ‘Doe niet alsof we klaar zijn voor oorlog met Rusland’ (O&D, 7 januari) spreekt Helga Salemon van een ‘omsingeling door de Navo’ van Rusland; de vroegere ‘buffer van het Warschaupact’ is nu ‘grotendeels Navo- en EU-terrein’. Misschien bedoelt ze het ironisch, maar zo kun je de indruk wekken dat de Navo van meet af aan, na de roemloze ondergang van de communistische dictaturen, bewust heeft aangestuurd op ‘expansie’. Dat is niet het geval geweest. De bevrijde volkeren in Oost-Europa hebben geheel vrijwillig op democratische wijze gekozen voor het Navo-lidmaatschap. Als Rusland niet was blijven steken in misplaatste Sovjetnostalgie en dito militaire megalomanie, hadden zij daar mogelijk minder haast mee gehad. Het ‘Navo-krachtvertoon’ betreft puur defensieve maatregelen die Poetin ongetwijfeld dankbaar voor propagandadoeleinden benut, maar die de Baltische republieken toch het ­gevoel geven dat zij niet opnieuw in de steek zullen worden gelaten. En dat zou zwaarder moeten wegen. 

_{Jeroen Bult, historicus, Vilnius}